Mniej. Intymny portret zakupowy Polaków (okładka  miękka)

"Zapasy. Oficjalne i ukryte. Szafki, półki, kredensy, pawlacze, piwnice, stryszki - tajne składowiska tego, co już niepotrzebne, i tego, co może się przydać." 👉Kilkanaście gospodarstw domowych z całej Polski. 12 miesięcy ograniczeń i kupowania jedynie niezbędnych produktów (każdy indywidualnie wybiera swój target). Takie wyzwanie podjęli bohaterowie reportażu Marty Sapały. "Mniej. Intymny portret zakupowy Polaków" jest książką, w której opisywane są losy najróżniejszych osób. Rodziny, osoby młode/ starsze, single_ielki. Wszystko to podzielone jest na miesiące (zaczynamy od kwietnia, kończymy na marcu). Na przestrzeni kolejnych tygodni śledzimy ich poczynania; co kupują, ile mogą wydać czy jak czują się w związku z tą "nową" rzeczywistością. Nie podobała mi się ta książka. Czytałam ją na siłę, byleby poznać zakończenie eksperymentu. Pomysł był ciekawy, wykonanie... pozostawia wiele do życzenia. Po pierwsze, rządzi tutaj chaos. Raz mamy opis sytuacji jakiejś osoby, później wpada opis innego zagadnienia, do tego dochodzą kolejne spostrzeżenia autorki; czasami dostajemy nawet "lekcję historii". Nie wiem jak Wy, ale dla mnie już zapala się lampka: o co tu chodzi. "A może dlatego, że każda misja wymaga przygotowania. Misja antykonsumpcyjna - również. Żeby ograniczyć zakupy, trzeba się naocznie przekonać, ile się do tej pory kupiło." Minusów mogłabym w tej książce wymieniać mnóstwo, ale wiecie co mi się podobało? Ogrodnicze wzmianki. Jak zawsze, te rzeczy, cieszą mnie najbardziej. Co tu mamy? Domowe sadzonki, dojrzewanie owoców i upragniona konsumpcja. Niektórzy pokuszają się nawet o produkcję własnych przetworów (i nie tylko - zero waste rządzi). Poza tym w gronie uczestników jest jedno większe gospodarstwo, także tych elementów jest o wiele więcej. Drugą kwestią jest również to, że wszyscy mieli ze sobą jakiś kontakt; wymieniali towary, zasięgali porady czy pisali do inicjatorki projektu z... rezygnacją. Zawsze staram się znaleźć jakieś pozytywy, nawet w najgorszych pozycjach. Niestety "Mniej" nie okazała się książką dla mnie. Nie mogę Wam jej polecić, ale mogę jedynie napisać, że warto wyrobić sobie własną opinię. Jeśli czujecie, że jest to "coś" Waszego, to sięgnijcie. Może dla Was okaże się przełomowa.

Autorka wraz z około dwunastoma polskimi rodzinami decyduje się wziąć udział w rocznym eksperymencie, polegającym na ograniczeniu zakupów do minimum. Zasady są proste - należy kupować jak najmniej, jedynie rzeczy niezbędne do życia. Pomysł ten mocno mnie zainteresował, byłam ciekawa jak życie osób uczestniczących w eksperymencie się zmieni, jakie ewolucje zajdą nie tylko w ich portfelach, ale i głowach. Niestety, wydaje mi się, że wykonanie całego projektu dość mocno odbiegło od jego początkowego założenia. W dużej mierze przyczyną tego były nieskonkretyzowane zasady - bo to co w życiu niezbędne, okazało się dla każdego być czymś innym. I mimo, że ciekawie było poznać różne perspektywy, różnych osób, wniosło to do całości zbyt dużo chaosu i zamieszania. A już szczególnie irytował mnie płacz niektórych, że nie mogą kupić któregoś z kolei samochodu i panie rezygnujące z projektu, bo skończył im się tusz do rzęs. Xdd Nie polubiłam się z tą książką, i myślę, że gdyby cały jej zamysł był bardziej dopracowany i gdyby była napisana mniej pogmatwanym językiem, moja ocena byłaby wyższa. Nie odczułam jej tak mocno chyba też dlatego, że opisywany eksperyment miał miejsce w 2012 roku + wstawiono update z 2018, a przyznajmy, że od tamtych lat wiele się zmieniło.. Jednak, żeby tak ciągle nie narzekać, wspomnę, że dużym plusem były informacje statystyczne, które ciekawiły mnie tutaj najmocniej i to, że koniec końców książka wzbudziła we mnie pewne przemyślenia, które są przecież bardzo istotne.

Czy można wydawać mniej? Znacznie mniej? W momencie, gdy w moim życiu dużo się pozmieniało, wpadła mi w dłonie wyjątkowa książka Marty Sapały. „mniej”, czyli „intymny portret zakupowy Polaków” to reportaż, który czyta się niczym dobrą, ale jednak bardzo chropowatą fabułę. Wydawnictwo Relacja zaprasza nas do przyjrzenia się swoim wydatkom. W obecnych czasach – jest to jak najbardziej książka na czasie. Wszystko drożeje, ceny paliwa biją wszelkie rekordy, a inflacja straszy nas każdego poranka. Sama byłam zdziwiona, gdy za 10 plasterków sera mimolette zapłaciłam ponad dwadzieścia złotych. Serio? Dlaczego warto oszczędzać? Przede wszystkim dlatego, że nam pieniędzy po prostu brakuje. Oczywiście autorka przytacza też różne przypadki celebrytów, mód i ruchów na rzecz minimalizmu, zero waste, a nawet skrajne przypadki – wybieranie jedzenia ze śmietników. Obraz oszczędzania, przetwarzania i konsumpcji, który przedstawiony został w tej książce, jest naprawdę bardzo szeroki, a perspektywy rozmaite. W eksperymencie wzięły udział różne osoby: małżeństwa, matka z dziećmi, singielka i singiel. Każdy ma swoje własne podejście do pieniędzy i gospodarności. Uczestnicy eksperymentu mieli rok na to, by zapisywać swoje wydatki, a z wielu z nich zrezygnować. Książka została podzielona na poszczególne rozdziały – miesiące, dzięki czemu doskonale widać, jak trudne to zadanie, gdy nasz budżet jest ograniczony. Szczególny ciężar rezygnacji ze zbędnych wydatków uwydatnia się w okresie świąt i wakacji, a także innych hitowych okazji, typu Dzień Dziecka. Jak można odmówić maluchowi kolejnej modnej plastikowej zabawki? Ale czasami okazuje się, że bycie w zgodzie z naturą jest trudne – gdy sieciówka czy bilety na pociąg kosztują więcej niż przejazd własnym samochodem. „Według danych przytoczonych w raporcie co dziesiąty uczeń szkoły podstawowej jest niedożywiony. Takich dzieci jest w całej Polsce – zdaniem Fundacji Maciuś – cały legion. 800 tysięcy”. Ubóstwo i bogactwo Ostatnio widziałam dramatyczny nagłówek. Jedna z celebrytek cierpi z powodu inflacji, bo spłaca willę za bodajże dziewięć milionów. Przypomniała mi się książka o niedożywieniu dzieci w Stanach Zjednoczonych. W Polsce też nie jest pod tym względem kolorowo. Mnóstwo dzieci jest niedożywionych, a jedyny ciepły posiłek spożywają w szkole. Duży jest też odsetek dzieci odżywiających się źle. W książce Marty Sapały zostały przytoczone te statystyki. „mniej” to opowieść o tym, jak bardzo czasami pędzimy w tym szalonym świecie nastawionym na sprzedaż i konsumpcję. Sama chciałabym mniej wyrzucać, lepiej planować posiłki i – więcej oszczędzać. Cieszę się, że trafiłam na tę publikację. Wam również polecam – to jedna z ważniejszych książek, jakie warto przeczytać w tym trudnym cenowo roku. „Zapomniałam już, że brałam udział w takim doświadczeniu. Już nie czuję, że na mnie wpłynęło. Czuję, że tak było zawsze”.

Czy zastanawialiście się kiedyś jak bardzo przesiąknięta konsumpcyjnym szałem jest nasza rzeczywistość? Jak na każdym kroku jesteśmy zalewani informacjami o tym co jest nam nagle niezbędne, co jest najnowsze, co jest modne? Ja już od dawna interesuję się tym tematem i choć z biegiem czasu moje zaciekawienie tymi kwestiami powoli zanikało, po przeczytaniu wznowienia reportażu „Mniej” Marty Sapały znów powraca! Ta książka to jedne wielkie zapiski z eksperymentu jakim był rok bez zakupów. A żeby było ciekawiej nie dotyczy samej autorki i jej rodziny, ale zbiera kilkanaście innych singli, ludzi w związkach, całych rodzin, które na 12 miesięcy zgodziły się dzielić zawartością swojego koszyka zakupowego z nami wszystkimi. Czyta się to jak reality tv. Pełno rozterek, sukcesów, sposobów na radzenie sobie z bieżącymi potrzebami, chwil słabości i rezygnacji. Relacje z redoksu konsumpcyjnego są wciągające, a przez to, że dotyczą wielu ludzi z bardzo różnych środowisk, na pewno wpasują się w typ zakupowy każdego. To co warto zaznaczyć i troszkę staje się „wadą” książki to to, że eksperyment ten trwał w latach 2012-2013, a więc w dość innych konsumenckich czasach - ciekawie byłoby teraz przyglądnąć się jak członkowie eksperymentu poradziliby sobie z szalejącą inflacją! Do tego już sama forma przedstawienia relacji poszczególnych osób sprawiła, że nie bardzo łapałam kto jest kim na początku, w moim czytaniu panował lekki chaos i dopiero po około 100 stronach zaczęłam rozpoznawać dane gospodarstwa domowe. Jednak te minusiki nie odebrały mi przyjemności z lektury. Ta książka zasiała w mojej głowie wiele pomysłów, które tylko czekają aż wyrosną w mojej głowie na konkretne nawyki, które zmienią moje zachowania konsumpcyjne. Była wreszcie bardzo ciekawa, bo jednak uzewnętrznianie się tak finansowo i zakupowo jest dość intymne i pozwoliło zapoznać się z tym jak można inaczej żyć. Ogółem jeśli jesteście zainteresowani tematem obniżenia swoich wydatków, recyklingu, życia dla samego życia, a nie zarabiania na kolejne finansowe potrzeby, może być to dla Was pouczająca lektura. Jeżeli szukacie rozrywki w typie reality tv, też polecam, a co 🤭

Ten reportaż opowiada historie przeprowadzonego eksperymentu z udziałem kilkunastu osób. Eksperyment polegał na tym, aby przez rok ograniczyć zakupy to całkowitego minimum. Bohaterowie mieli kupować tylko to, co jest absolutnie niezbędne do przeżycia. Jak i czy im się to udało? Odpowiedzi na te pytania znajdziecie w tej książce. • Ja natomiast odniosę się do samego pomysłu oraz formy wykonania. Sam pomysł na eksperyment jest bardzo interesujący, natomiast z drugiej perspektywy jak bardzo nieprecyzyjne są stwierdzenia „niezbędny” i „ograniczyć”? Każde z tych słów może być zinterpretowane na wiele sposobów, w zależności od naszego statusu społecznego, przyzwyczajeń czy posiadanej lub nie rodziny. Bardzo ciekawie było czytać jak każda z tych osób podeszła do tego zadania, z jakimi problemami musieli się borykać, co wyprowadzało ich z równowagi i czy byli konsekwentni w swoich działaniach, czy pozwalali sobie na małe grzeszki. Część z nich podchodziła to tego nazbyt rygorystycznie (włączając w to brak zakupu moim zdaniem niezbędnych ubrań) po osoby, które pozwalały sobie w tym czasie na wyjazdy. 🫢 • Cały eksperyment mamy przedstawiony miesiąc po miesiącu. To niesamowite jak bardzo zmieniał im się punkt widzenia podczas tego roku. Jakie uczucia im towarzyszyły i co zmieniło się w ich podejściu. Sama nie wiem czy zdecydowałabym się na udział w czymś takim 🤷🏼‍♀️. Chyba byłoby to dla mnie zbyt trudne 🫣 W czasach niekończącej się konsumpcji, zalewania nas z każdej strony reklamami o „niezbędnych” do życia przedmiotach ciężko znaleźć balans. • Mi zabrakło tylko takiego uporządkowania kompozycyjnego - często czułam zagubienie, nie wiedziałam o którym bohaterze właśnie jest mowa. Niemniej jednak jest to dobra książka, która otwiera oczy na inny wymiar życia. Warto poznać podejście ludzi, sposoby radzenia sobie w trudnych momentach oraz jak rodzi się kreatywność kiedy budżet jest ograniczony. Polecam! ☺️

W książce „Mniej. Intymny portret zakupowy Polaków ” Marty Sapały czytamy o eksperymencie, któremu poddało się 12 rodzin o różnym statusie materialnym, a także liczbie członków. Uczestnicy przez rok mieli kupować tylko to, co niezbędne. Już na początku pojawiło się pytanie o definicję słowa ”niezbędny”- okazuje się ona inna dla każdej osoby. Niesamowicie podobało mi się to, jak książka uświadamia nas, w jak konsumpcyjnym społeczeństwie żyjemy. Mimo dość sporej świadomości na ten temat momentami nie mogłam uwierzyć w to, co czytam. Ogromnym plusem jest dla mnie w tej pozycji szczerość - założenia „roku bez zakupów” były niejednokrotnie łamane, ale nie zostało to zatuszowane. Z lektury możemy wynieść masę wskazówek i pomysłów, jak pozyskiwać niektóre rzeczy, jak zaoszczędzić i zredukować codzienne wydatki. Skłania nas również do refleksji ile tak naprawdę potrzebujemy, a ile naszych pieniędzy przeznaczamy na kompulsywne zakupy. W dobie inflacji mogłabym pokusić się o stwierdzenie, że jest to pozycja obowiązkowa i naprawdę otwierająca oczy. Nie mogę również nie wspomnieć o języku. W opisie książki znajduje się polecajka „... Wciągające niczym solidny obyczajowy serial ” i zdecydowanie się z nią zgadzam! Już od pierwszych stron jesteśmy ciekawi decyzji uczestników, a przez tekst się wręcz płynie. Jedyne, do czego naprawdę mogłabym się przyczepić, to pojawiająca się momentami infantylność. Za jeszcze jeden minus, który jest zdecydowanie subiektywny, uważam przypisy znajdujące się na końcu książki - ciągle odwracanie kartek było dla mnie w pewnym momencie irytujące, wolę gdy potrzebne informacje zamieszczone są na dole strony. Bardzo polecam!

Swego czasu sporo biegałem. Ponoć to najtańszy sport – wystarczy założyć buty i wyjść z domu. Przed pierwszym wybiegnięciem założyłem specjalne buty, zegarek, termiczne spodenki, termiczną koszulkę, frotkę, saszetkę. Koszt to dobre kilkaset złotych. Atakowany wszędobylskimi reklamami stałem się ofiarą współczesnego konsumpcjonizmu. A może można mniej? Marta Sapała wzięła pod lupę zakupowe nawyki Polaków. Przeprowadziła eksperyment społeczny, który polegał na wydawaniu jak najmniej pieniędzy. Dla każdego z nas, granica tego ile musimy wydać jest inna. Autorka starała się to ukazać, zestawiając ludzi w różnym okresie swojego życia i o różnym statusie materialnym i społecznym. Nie jest to eksperyment naukowy, a bardziej luźno przedstawione obserwacje. Może to jest problemem tej książki, przez to autorka miejscami odbiegała od tematu, przedłużała, w konsekwencji czego, nie zawsze dobrze mi się czytało. „Mniej” zostało właśnie wznowione przez Wydawnictwo Relacja. Wydaje się, że w czasie idealnym, w czasie, w którym wartość pieniądza jest coraz mniejsza. Sam mam przez to wiele, myśli i rozważań nad tym jaką wartość mają dobra materialne, a raczej jakiej nie mają. Pomimo mankamentów tego reportażu, wzbudził we mnie nowe przemyślenia, które wydawałoby się miałem pod nosem, a ich nie dostrzegałem, jak np. spostrzeżenie jak łatwym celem marketingowym są świeżo upieczeni rodzicie. Spodziewałem się po tej książce więcej, nie oznacza to jednak, że nie warto jej przeczytać. IG: @mateusz_oksiazkach