Wegetarianka (okładka  twarda, wyd. 02.2021)

Niektóre historie są wyjątkowe. Owa wyjątkowość bardzo często jest niejednoznaczna i przejawiać się może w kilku pozornie błahych, mało znaczących aspektach. Po dłuższym czasie okazuje się nawet, że najważniejsza istota wspomnianej nadzwyczajności gdzieś po prostu umyka; w natłoku uczuć oraz emocji nie zawsze łatwo stwierdzić co ostatecznie przeważa, gdy uznaje się daną prozę za wyjątkową. Czy chodzi o jej piękno, dwuznaczność, ciekawość? Gwałtowność doznań, żywiołowość barw, zdumiewającą odrębność, świeżość, niekonwencjonalność? Tego nie wiem, ale chciałabym Wam dzisiaj opowiedzieć o powieści Han Kang, która bez dwóch zdań – ma w sobie właśnie TO COŚ. ,,Wegetarianka’’ jest literaturą dojrzałą, przepełnią liryzem oraz intymną nastrojowością. Jednocześnie jednak charakteryzuje ją spora doza dosadności; pewnego rodzaju zimnej surowości wraz z zaciętą brutalnością - nie tyle fabularną, co po prostu pisarską – wyzierającą z swych krótkich, na wpół urwanych zdań. Ten kontrast, choć odważny i trudny do zachowania, Han Kang udaje doskonale, autorka bowiem ma nieprzeciętną zdolność wyczuwania emocji i przeciwstawiania ich sobie. Jej proza to coś porównywalnego do sinusoidy – Kang raz po raz wspina się na wyżyny oniryzmu, by zaraz zupełnie od niego uciekać. Maluje przed czytelnikiem obrazy mocno naturalistyczne - nasycone krzykliwymi kolorami, pulsujące energią i żywotnością, które momentalnie zamienia w koszmarne powidoki, makabryczne śnienie – tak osobliwe, że wręcz groteskowe; dziwaczne, pokręcone, niemożliwe do ziszczenia się nawet w najczarniejszym scenariuszu. Tak, Pani Kang nie boi się wychodzić poza ramy. Śmiało sięga po absurd, lecz wcale nie okrasza go humorem, przeciwnie. W opowieści o Wegetariance popisową rolę odgrywać będzie dramat w różnorakich formach i odmianach - między innymi dramat egzystencjonalny, dramat rodzinny, miłosny, dramat ludzki, dramat społeczny, ekologiczny. I Han Kang zbiera wszystkie te mini historie, łączy je w całość, a potem osadza na bardzo kameralnej płaszczyźnie, czytelnika zaś czyniąc ich widzem, cichym obserwatorem śledzącym zza wpół rozsuniętej zasłony intymne migawki, ciche tragedie, bolesne akty oraz nieokiełznane piękno natury rozkwitającej na ów zamkniętej scenie. Wreszcie wydarzenia osiągają swój punkt kulminacyjny, nabierają tempa i gnają w stronę finału, który racjonalnie, może prowadzić do jednego słusznego rozwiązania. Jednak jak już wspominałam, w prozie Pani Kang niełatwo o logikę, a to co, na pozór wydaje się błahe, wcale takie nie jest. Ostatnie sceny są więc poruszającym, choć niejednoznacznym ukoronowaniem tej historii. Intensywna, porażająca, dzika, szalona. Wyjątkowa. Taka jest ,,Wegetarianka’’ Han Kang.

Jedno jest pewne. Niektórych obrazów, które powstały w mojej głowie w trakcie lektury tej książki długo nie zapomnę. I choć żadna ze mnie ekspertka od koreańskiej literatury czy kina, to mam wrażenie, że twórcy z tego regionu często sięgają po "dziwność" i starają się szokować, choć może też być tak, że ich sugestywne obrazy szokują, dziwią i poruszają tylko osoby spoza ich kręgu kulturowego... Nie wiem, nie znam się, nie byłam... Wiem jednak, że często z chęcią i na własne życzenie zanurzam się w tej dziwności. Po to wykupiłam w grudniu karnet na Festiwal Pięć Smaków, po to sięgnęłam po "Wegetariankę"... Dekolonizacja półek i spojrzenie na świat oczami pisarza spoza USA i naszego najbliższego kręgu kulturoweg, poszerza horyzonty, odświeża, otwiera. I tak właśnie czułam się czytając "Wegetariankę", która dla mnie jest opowieścią o szaleństwie i próbie oswobodzenia się z człowieczeństwa. Czytając tę powieść zastanawiałam się też, ilu "szalonych" przybyłoby w statystykach, gdyby każdy z nas zrzucił maskę i zaczął zachowywać się dokładnie tak, jak ma na to ochotę. Wracając do książki. Na samym początku bohaterka "Wegetarianki" zostaje wegetarianką. Jej "skandalizujące" zachowanie powoduje lawinę wydarzeń, która porywa jej męża, ojca, siostrę, szwagra... a jednocześnie jest pierwszym krokiem na drodze do porzucenia przez Yong-hye ludzkiej natury. Nie będę pisać, kim ta dziewczyna chce zostać. Gunt, że nie chce być dłużej człowiekiem. Czy gdyby poprzestawiać pionki na planszy jej życia, dzieciństwa, młodości, to pragnienie nigdy nie zrodziłoby się w jej głowie? Nie będę pisać "czytajcie" bo to nie jest książka dla każdego. Niektórzy zarzucą jej przerost formy nad treścią, inni stwierdzą, że nic z niej nie wynieśli. Ja dostałam obraz szaleństwa, który bardzo przemówił mi do wyobraźni. Czuję i rozumiem ten brak zgody na bezsens ludzkiej egzystencji i podobał mi się koreański charakter tej powieści. Powieści z nagrodą Bookera więc myślę, że warto zmierzyć się z jej ciężarem.

Piękna okładka przyciąga wzrok, blurb - intryguje, a wnętrze zaskakuje. Wegetarianka to powieść niezwykle oryginalna, zaskakująca, szalona i zupełnie niepowtarzalna. To jedna z tych książek, które zapadają w pamięć na długo. Jest niesztampowa i nie do końca wpisuje się w trendy, które promują sensację i mrożące krew w żyłach thrillery. Głowna bohaterką powieści jest Yong-Hye, która mieszka wraz z mężem. Tworzą zgodne, nie wchodzące sobie w paradę małżeństwo, gdzie brak emocji, ale jest przykładnie. Jedzą razem, śpią, ale w zasadzie mało rozmawiają. Pewnej nocy kobieta ma sen i na skutek tego postanawia zrezygnować z jedzenia mięsa, co dla jej męża również oznacza przejście w domu na dania wegetariańskie. Wprawia go to w zdumienie, złość, ale dostosowuje się choć nie odpuszcza. Informuje o tym teściów, siostrę żony, ale i oni nie są w stanie skłonić jej do zmiany decyzji. Kobieta nie je mięsa i generalnie w ogóle mało je, co sprawia, ze chudnie, staje się apatyczna i .. nie śpi, jakby bała się kolejnych snów. Ich życie zmienia się diametralnie aż w końcu dochodzi do rozpadu. U kobiety wegetarianizm staje się wręcz obsesją na granicy szaleństwa. Wspiera ją szwagier-artysta, który jest nią zauroczony i namawia ją do uczestnictwa w jego performansie. Zbliża ich to mocno, za mocno, co odkrywa jego żona... Dla Yong_Hye rośliny, wegetarianizm stają się obsesją, wręcz rezygnuje z jedzenia, bo wystarczy tylko woda... Jej obsesja prowadzi do choroby. Wegetarianka to opowieść o szaleństwie, obsesji i jej wpływie na najbliższych bohaterki. To niezwykłe studium psychologiczne ludzkiego umysłu. Mądra, głęboka, refleksyjna, chwilami przygnębiająca, ale bardzo prawdziwa. Koło Wegetarianki nie można przejąc obojętnie - trzeba to przeczytać! https://markietanka-mojeksiazki.blogspot.com/2021/02/182021-wegetarianka-han-kang.html

Po lekturze książki potrzebowałam czasu aby się nad nią zastanowić. Nadal nie wiem co mogłabym o niej napisać. Jestem trochę zdezorientowana i czegoś w tej historii mi brakowało.. Mamy tutaj retrospekcję trzech bohaterów, którzy opowiadają pewne wydarzenia naszej głównej bohaterki. Jednak jej perspektywy, a zatem również emocji oraz myśli nie poznajemy. Widzimy tylko zachowania i myśli jej bliskich, którzy jej postępowaniem nie są zachwyceni. Jest to z jednej strony książka wciągająca, ponieważ chciałam czytać ją ciągle dalej aby dowiedzieć się o co dokładnie w niej chodzi. Z drugiej strony jest ona również przerażająca i były momenty, podczas których musiałam robić przerwy. Jest to historia skoncentrowana głównie na kwestiach psychologicznych oraz kobiecej autonomii. Kwestie społeczne i kulturowe odgrywają tutaj również bardzo ważną rolę. Ta trójka bohaterów próbuje narzucić na nią pewne wartości, zachowania, według których powinnna postępować. Ona tego jednak nie chce. Chce być niezależna. Trzeba się jednak podczas jej czytania bardzo skupić. Książka, która napewno nie jest dla każdego. Instagram: https://www.instagram.com/ksiazkowyhuncwot/

Jest to jedna z tych powieści, które zostają w głowie na długo. Przerażająca, smutna i jednocześnie dająca dużo do myślenia. Taka właśnie jest "Wegetarianka" Han Kang. Jest to książka, która uderza w miejsca, w które nie chcemy być uderzani i prowokuje nas do zastanowienia się nad własnymi wyborami i opiniami. Han Kang stała się jedną z moich ulubionych autorek właśnie przez to przesłanie, które zawsze przebija się przez jej teksty: Do czego jesteśmy w stanie się posunąć by osiągnąć własne cele? Jakimi jesteśmy ludźmi i dlaczego często tak łatwo dajemy się zmanipulować?

Piękne, ciężkie i dające do myślenia. Zdecydowanie jest to książka dla dojrzałych czytelników. Podczas czytania musiałam robić sobie przerwy, ponieważ sytuacje były dość... przygnębiające albo potrzebowałam przemyśleć je na spokojnie. Książka o problemach z odżywianiem, o trudnej miłości i trosce. Nie dla każdego. Ale absolutnie nie żałuję, że po nią sięgnęłam.

Skończyłam książkę i poprostu zaczęłam płakać. Ona dotknęla tych części mego serca, o których istnieniu nawet nie wiedziałam. Must read dla mnie, ta książka jest ponad słowami.