Tańcząc. Rozmowy o kryzysie i przemianie (okładka  miękka, wyd. 04.2024)

Jak radzić sobie z kryzysem.? Czuję zapach i smak truskawek...

Nie znajduje tu nic twórczego. Widoczne jedynie odtwórcze, uproszczone, oklepane, przykłady, na siłę upolitycznione. Duże rozczarowanie.

Fantastyczna książka, z pewnością trzeba ją czytać wielokrotnie, żeby znaleźć najlepsze słowa dla siebie. Ja znalazłam wiele.

Dawno nie trafiłam na książkę, której lektura byłaby takim rozczarowaniem. Zachęcona dobrym tytułem, podtytułami rozdziałów (zasługującymi na gwiazdkę) oraz okładkowymi recenzjami, dokonałam zakupu. Miałam nadzieję, że znajdę interesującą perspektywę, Być może nową, otwierającą (to oczekiwania po lekturze opinii Mikołaja Grynberga). Być może z kilkoma wskazówkami (to oczekiwanie po słowach Olgi Drendy) dzięki którym będzie to pozycja, którą wręczę komuś w potrzebie (całe szczęście, że najpierw przeczytałam sama i wiem, że ani osobie A, ani osobie B, tej książki nie polecę). Napisana w formie dialogu, językiem prostym, przystępnym, a przy tym tak męczącą miałkością. Fragmenty, które są zapowiedzią rzeczy być może istotnych kończą się nim dotrzemy do meritum. Ślizgamy się po powierzchni. Na mój krytyczny odbiór zapewne ma wpływ fakt, że doświadczyłam - osobiście lub za sprawą osób mi bliskich - wielu kryzysów (a czasem sytuacji, które powszechnie mianem kryzysów się określa - na wyrost). Wiem, że to argument który trudno obronić w poważnej dyspucie, ale to - przy tej książce - argument wystarczający. Na kanwie zarówno własnych refleksji, jak i lektur innych książek, pozostaje z wrażeniem, że z książki Tańcząc trudno dowiedzieć się czegoś istotnego dla radzenia sobie z kryzysem lub dla przygotowania się do niego. Tudzież dla zrozumienia jego istoty w wymiarze głębszym… Autorzy słusznie dostrzegają, że żyją w bańce. Kryzysy o których wspominają - daj bobrze abyśmy takowe mieli! Fragment o pracownikach biedronki utrwala stereotyp i jedynie uwypukla odległość między bańkami tych, którzy mogą deliberować o kryzysie, smaku truskawki nad przepaścią, a tymi którym nie starcza do pierwszego . Czytając zwykle zaznaczam małymi karteczkami fragmenty, do których chce wracać. W tej książce mam trzy karteczki. Przyklejone w miejscach które „ewentualnie” mogłabym za takie uznać.

Świat, jaki znaliśmy poniekąd się skończył. Od kilku lat jesteśmy w nieustannym kryzysie- pandemia, wojna w Ukrainie, wojna w Gazie, niemoc w oderwaniu się od strefy online, wzrost zachorowań na depresję i stany lękowe, gwałtowne zmiany klimatyczne, a do tego każdy z nas przeżywa osobiste rozterki. Przeżywamy kryzys całościowy, dotykający wszystkich dziedzin naszego życia. Jak sobie zatem z nim poradzić? Co zrobić, by nie wpaść w kryzysie w uzależnienie?- nie szukać ratunku w alkoholu, hazardzie, nie pocieszać się narkotykami, jedzeniem czy seksem? Nie myśleć o końcu życia, nie zamykać się na ludzi, nie uciekać przed światem? Czy tak w ogóle się da? Bartłomiej Dobroczyński, ceniony polski psycholog wraz z Agnieszką Jucewicz, utalentowaną dziennikarką postanowili przyjrzeć się tematowi kryzysu i wychodzenia z niego. W swojej książce, która stanowi zapis ich licznych rozmów, analizują wiele strategii radzenia sobie. I co dla jednych będzie optymistyczne, dla drugich nie, potwierdzają domysły niektórych z nas, że nie ma gotowych rozwiązań. Natomiast uniwersalne jest to, że "kryzys, czyli egzystencja w fazie rewolucyjnej, uruchamia w nas (...) warstwę meta, która zaczyna kwestionować dotychczasowy sposób rozumienia siebie i świata". Te bolesne chwile pełne lęku i niepewności mogą skłonić nas do refleksji nad dotychczasowym życiem. Czy dalej chcę tak żyć? Czego chcę? Czego tak naprawdę potrzebuję? Ale JA, nie ktoś inny! Czy jestem szczęśliwa, szczęśliwy? O czym marzę? To może zabrzmieć okrutnie albo śmiesznie, ktoś może się na to oburzyć, skrytykować i nawet się nad tym nie zastanowić, ale jest to prawda życiowa, że kryzys może odsłonić nam problem, którego do tej pory nie dostrzegaliśmy. Co się kryje za tym, że nie stać mnie już na spłatę kredytu? Dlaczego nie mogę się podnieść po stracie ukochanej osoby, chociaż od rozstania czy śmierci minęło już kilka lat? Czy dowiadując się o śmiertelnej i nieuleczalnej chorobie, pozostaje mi płakać i żegnać się z bliskimi? Istnieją koncepcje psychologiczne, które mówią o tym, że w życiu dorosłego człowieka, prędzej czy później przychodzi taki okres, porównywalny do dojrzewania nastolatków, kiedy to trzeba na nowo zbudować w pewnym sensie swoją tożsamość. To jest ogromny kryzys! I jednych wpędzi to w depresję, a inni przebrną przez tę fazę bez szwanku, jeszcze inni z poczuciem rozgoryczenia, niezrozumienia itp. Ponieważ każdy przełom coś w nas trwale zmienia. Bo naszym ludzkim przeznaczeniem jest właśnie zmiana! To, co pomoże nam żyć dalej to konieczność zdefiniowania siebie na nowo. Nauczenia się życia na nowo. Od początku, którym jest TU i TERAZ. Z tym co mamy w tym momencie. W tej nowej, trudnej sytuacji. Z możliwościami, jakie mi są dane. Na pewno też wszystkich rozwiązań jeszcze nie widzimy. Nadanie nowego sensu życia jest światełkiem w tunelu! Żyjąc nie da się stać w miejscu, kiedy dookoła wszyscy się poruszają. Siedzieć sobie wygodnie na ciepłym krzesełku, może gdzieś na uboczu, nie narzucając się nikomu, nie zwracając niczyjej uwagi. Możemy posiedzieć, przeczekać chwilę, ale nie cały czas. Nawet jeśli DJ gra nie naszą muzykę, nawet jeśli bolą nas nogi, myślimy tylko o tym, by jak najszybciej wrócić do domu, lepiej będzie jeśli się ruszymy. Spróbujemy zatańczyć- sami, z kimś, nieśmiało, powoli lub energicznie. Może trochę wbrew sobie, bo zmuszając się, przełamując słynną strefę komfortu. Ale po kilku ruchach będzie nam lżej i łatwiej wpasować się w rytm. Aż prędzej czy później, bardziej lub mniej, pozwolimy się ponieść muzyce. Może poczujemy radość? Może ogarnie nas na nowo szczęście? A może tylko te nieporadne gesty naszego ciała, pozwolą nam dotrwać do końca imprezy i wrócić do upragnionego domu. Tak właśnie rozumiem tytułowy taniec i jego metaforę oraz związek z kryzysem. Książka nie daje gotowych rozwiązań, ale nakłania do aktywności. Podnosi na duchu, ale nie jak spotkany kumpel, który dowiaduje się, że zmierzamy się z czymś trudnych i pociesza "Jakoś to będzie", a nam i to wcale w niczym nie pomaga. Tę lekturę porównałabym do przyjaciela, który próbuje nas wyciągnąć z domu i zmobilizować do udziału w życiu- w biegu, który nieustannie trwa. Kiedy nie widzimy nadziei na lepsze czasy, ten ktoś, komu na nas zależy, chwyci nas za dłoń i pociągnie w swoją stronę. Wypchnie z bagna, na brzeg. Tak odbieram "Tańcząc. Rozmowy o kryzysie i przemianie".

Jedna z najlepszych książek psychologicznych, jakie w ostatnich latach czytałam. Nie znajdziecie tu poppsychologii, lania wody czy tzw."dobrych rad" - za to dostaniecie dogłębną analizę tego, czym tak naprawdę kryzys jest (np. że zawsze na jakimś poziomie jest kryzysem autodefinicji i tożsamości), jak go doświadczamy i jaką perspektywę warto przyjąć, żeby nasza odpowiedź na kryzys była budująca i dla nas po prostu dobra. Momentami książka jest fascynującym wykładem z Junga lub Fromma, pojawiają się też inne tęgie głowy psychologii, filozofii, psychoterapii i nawiązania do filmów lub książek, których bohaterowie radzili sobie z traumatycznymi wydarzeniami - autorzy analizują, jak to zrobili, ukazując nam ścieżki i sposoby myślenia i działania, które i dla nas są dostępne i konieczne, żeby przejść z fazy "życie mi się nie udało, wszystko się wali" do "moje życie jest piękne i wartościowe". prof. Dobroczyński co roku zostaje wykładowcą roku na UJ i to w tej książce widać - nie da się po prostu od niej oderwać! Ja zostałam ze wzruszeniem, górą notatek i wglądem w siebie, którego dawno (a może nawet nigdy) żadna książka z działki "rozwój osobisty" mi nie dała.