Warchoły złoczyńcy i pijanice (okładka  miękka, wyd. 10.2021)

Może być

Szlachcic na zagrodzie równy wojewodzie. Polska nierządem stoi! A właściwie Rzeczpospolita szlachecka, której fundamentem była szlachecka wolność, w ramach której każdy należący do grona dobrze urodzonych mógł... wszystko. I nie można mu było niczego zabronić. Sądy oczywiście w tamtym okresie istniały i działały, ale... były one tak niewydolne, że nikt się nimi nie przejmował. Tak wyglądała polska rzeczywistość w ramach "złotej wolności", której czas istnienia można wyznaczyć na okres od, mniej więcej, połowy XV wieku (z apogeum w wieku XVII i XVIII), aż do końcówki wieku XVIII, kiedy to Rzeczpospolita Obojga Narodów zniknęła z mapy Europy i świata. Jest to świat warchołów, zawadiaków i pijaków, w którym na porządku dziennym są awantury, pojedynki, zbrojne napady na sąsiadów, kradzieże, a nawet morderstwa. A wszystko to podlane jest morzem alkoholu, ustawicznie uzupełnianego kolejnymi szklanicami miodu i wypełnionymi po brzegi pucharami wina. Dzięki Jackowi Komudzie mamy niepowtarzalną okazję zajrzeć do tego świata sprzed kilkuset lat i odkryć na nowo to, jak wyglądała burzliwa rzeczywistość naszych szlacheckich przodków. Ta książka to nie jest nic w stylu gloryfikujących przeszłość i przekłamanych obrazków w stylu Sienkiewicza. "Warchoły, złoczyńcy i pijanice" to realistyczna, barwna i niezwykle plastyczna próba przybliżenia nam czasów, w których zbrojny zajazd był prawem, a wyrok na papierze zastępowało prawo silniejszego, a także szczęk szabel i huk samopałów, którymi szlacheccy panowie bracia zabierali sobie siłą to, czego akurat chcieli. Ta arcyciekawa lektura wskrzesza dawno minione czasy, w których elitą narodu była niesforna i nierzadko rozpita szlachecka hassa, wśród której prym wodziła obrzydliwie bogata magnateria i wielcy panowie, którzy za nic mieli dobro kraju, a powodzenie własne i swego rodu było dla nich prawem najwyższym - prawem, w imię którego można było mordować, palić, a nawet wysługiwać się za pieniądze wrogom Ojczyzny. Wolnoć, Tomku, w swoim domku - tak chyba najlepiej można podsumować tamte czasy. I, co ważniejsze, nie jest to wcale obraz przerysowany, czy zakłamany. To najprawdziwsza prawda. Jacek Komuda przybliża nam tę prawdę za sprawą niniejszej książki, która jest w swej istocie leksykonem oraz galerią ponad osiemdziesięciu historycznych postaci, których wyczyny na przestrzeni dziejów są najlepszym świadectwem tego, co należy rozumieć przez pijaństwo, warcholstwo i przez usprawiedliwiane "złotą wolnością" szlacheckie rozpasanie, które - patrząc w szerszym kontekście - było jedną z głównych przyczyn upadku I Rzeczpospolitej. Życiorysy przedstawionych tutaj osób jeżą nieraz włos na głowie i sprawiają, że człowiek kręci nieraz nią z niedowierzaniem. To bowiem niepojęte dla człowieka XXI wieku, że kiedyś można było bezkarnie kogoś okaleczyć, uwięzić, okraść, a nawet zabić. Ba, mało tego - można tego było dokonać w majestacie prawa lub przy pomocy obcych najemników, którzy działali w imię interesów tych, którzy chcieli osłabić nasz kraj. Jeszcze bardziej niepojęte jest to, że można było zbuntować się przeciw prawowitej władzy i wywołać wojnę domową, a po wszystkim... uzyskać od króla przebaczenie. Tak jednak było. Galeria omawianych postaci potrafi jednak także bawić. Otóż bowiem możemy się np. dowiedzieć, że istnieli wielcy panowie, którzy potrafili wypić połowę piwnicy wina i wciąż stać na nogach, lub też tacy, którzy nie wypuszczali swoich gości dopóty, dopóki każdy z nich nie wypił duszkiem olbrzymiego pucharu wina, którego objętość równała się mniej więcej dwóm-trzem dzisiejszym butelkom wina! Taki był wymóg, a jeśli delikwentowi się to duszkiem nie udało, to puchar wypełniano ponownie po brzegi. Efekt? Nieraz podwórze wspomnianego - jakże gościnnego! - gospodarza zasłane było leżącymi pokotem, pijanymi w sztok gośćmi. Komuda pokazuje nam w tej książce rzeczy śmieszne i straszne zarazem, które jednakże składały się na szlachecką samoświadomość tamtych czasów. Panowie bracia sprzed wieków uważali, że to, co czynią, jest ze wszech miar słuszne, właściwe i że mają do tego pełne (i święte!) prawo. Oto właśnie istota szlacheckiego warcholstwa - przekonanie o tym, że ma się prawo chlać na umór, wszczynać burdy, kraść i zabijać, a wszystko to można czynić w majestacie prawa i w przekonaniu, że uświęcone tradycją prawo szlachcica to fundament istnienia państwa, którego interes należy podporządkować jednostce. Dziś to oczywiście absurd, wtedy jednak była to rzeczywistość. Więcej tutaj: https://cosnapolce.blogspot.com/2021/11/warchoy-zoczyncy-i-pijanice-jacek-komuda.html

Jacek Komuda urodzony w 1972 roku. Jest zawodowym pisarzem i historykiem. Specjalizuje się w dziejach Rzeczypospolitej szlacheckiej. Jest twórcą powieści historycznych, marynistycznych oraz zbiorów opowiadań takich jak m.in. „Bohun”, „Opowieści z dzikich pól” czy „Galeony wojny”. Jako jeden z nielicznych twórców literackich jest rekonstruktorem historycznym, który nie tylko odtwarza bitwy z udziałem husarii, ale również zamieszkuje w zrekonstruowanym dworze. Lubiany przez czytelników nie tylko za znajomość tamtej epoki, ale też ciekawy i barwny język opisujący dawne czasy. Nazywa się go Sienkiewiczem XXI wieku. „Warchoły złoczyńcę i pijanice” to książka w formie słownika, która w wierny sposób i nie stroniąc od brutalnych scen, opisuje najgorszych pijaków, awanturników i przestępców, jacy kiedykolwiek żyli na terenie II Rzeczpospolitej. Autor w swoim dziele dąży do przybliżenia i spopularyzowania czytelnikowi historii Rzeczpospolitej szlacheckiej. Opisywane przez autora postacie zostają pokazane w sposób bardzo realistyczny i zgodny z historią. Bohaterami książki są przedstawiciele szlachty, którzy często wyjęci spod prawa, siali terror i wzniecali awantury, o których słyszano w całym kraju. Szlachta została ukazana jako grupa społeczna, która umiłowała sobie nie tylko zajazdy na sąsiadów, ale też biesiadowanie, spory, wyzwania na pojedynki, czy długoletnie walki sądowe z okoliczną szlachtą. Warto zwrócić uwagę, iż autor w swoim dziele nie tylko odwołuje się do kronik, pamiętników i dzieł historyków opisujących tamtą epokę, ale też do swojej ogromnej wiedzy i znajomości epoki. Całość swoich opowieści opisuje prostym i przystępnym językiem dla współczesnego czytelnika. Niezwykle interesującymi rzeczami, na jakie zwrócił uwagę autor, był system kar, na jakie mógł zostać skazany szlachcic, w przypadku popełnienia konkretnego przestępstwa. Ukazuje też sposoby, w jaki rozwiązywano konflikty, spory i sąsiedzkie zwady. W ciekawy i pouczający sposób ukazał też konkretne tło historyczne, towarzyszące opisywanym postaciom. Mamy tu więc prawdziwie „czarne owce” z rodu Oleśnickich, Radziwiłłów, Wiśniowieckich czy Stadnickich. Co ciekawe, w książce pojawiają się również kobiety, które często dorównywały mężczyznom, a nawet ich przewyższały w swoich awanturniczych i pijańskich wybrykach. Trzeba jednak nadmienić, że pomimo opisania przez autora, wielu negatywnych zachowań i wad, ukazał on również przedstawicieli polskiej i litewskiej szlachty jako patriotów i bohaterów. Większość z tych hulaków i zawadiaków gotowa była oddać życie za ojczyznę. Dla mnie była to jedna z najciekawszych książek, jakie czytałem w tym roku. Jest ona napisana językiem prostym i przystępnym dla współczesnego czytelnika. Dzięki czemu czyta się ją szybko i z ogromną przyjemnością. Nie ma zbyt wielu opisów, postacie są wyraziste, ciekawe a akcja dynamiczna. Książka pozwoliła mi, choć na chwilę poczuć się prawdziwym szlachcicem. Dla miłośników historii to pozycja obowiązkowa. M.O. źródło: szkolnyklubrecenzenta.pl

„Złoczyńcy, warchoły i pijanice” to nowe i uzupełnione wydanie książki Jacka Komudy. Poprzedniej wersji nie czytałem, dlatego nie wiem ile treści doszło teraz, lecz ten spis hultajów zwraca uwagę swoim wyglądem. Okładka bardzo przypadła mi do gustu (moje odwzorowanie okładki znajdziecie na Instagramie @chomiczkowe.recenzje), a ilustracje w środku to już prawdziwy majstersztyk. Rysunki są jednym z większych plusów tej książki i miały duży wpływ na podwyższenie przeze mnie oceny. Co do samej treści zawartej na kartkach spisu, jest dobrze, jak zwykle w twórczości Komudy, z którą zetknąłem się już nie raz i nie dwa. Widać, że Jacek Komuda ma bardzo dużą wiedzę historyczną, którą chętnie dzieli się z czytelnikami. Ponadto, autor odwołuje się do innych historyków oraz ich dzieł. Życiorysy złoczyńców w spisie są w większości ciekawe i fajnie się je czyta, jednak zdarzają się postaci, których nie umieściłbym w tej książce. Pojawili się szlachcice, którzy nie wyróżniali się niczym złym, a nawet często bywali bohaterami wojen, które toczyła Rzeczpospolita. Ponadto, niektórzy w porównaniu z innymi, toczyli raczej nudny żywot. Autor przeplata te biografie, krótkimi anegdotami historycznymi na różne tematy, co jest fajnym oderwaniem się od ciągłego czytania o hultajach. Książka jest przyzwoita i uważam, że przypadnie do gustu osobom, które choć trochę interesują się historią. Warto sięgnąć w wolnym czasie i poczytać o szlacheckich hultajach. Więcej recenzji znajdziecie na Instagramie @chomiczkowe.recenzje