Zbrodnia bez kary (okładka  miękka, wyd. 10.2022)

Mocna, poruszająca. Nie mogłam się od niej oderwać.

Muszę przyznać, że książek o tematyce wojennej unikam jak ognia. Do „Zbrodni bez kary” byłam nastawiona bardzo sceptycznie bo takie pozycje wywołują we mnie wiele emocji. Tak samo było tutaj ale nie potrafiłam się od niej oderwać i przeczytałam ją w jeden dzień. Pomimo, że przedstawione osoby i wydarzenia są zazwyczaj powszechnie znane, budzą naprawdę duże kontrowersje. Dlaczego? Jak okropni zbrodniarze wojenni mogli uniknąć kary? Dlaczego po tym co zrobili żyli sobie spokojnie i szczęśliwie? Co więcej niektórzy w ogóle nie widzieli nic złego w tym co robili i do końca swoich dni byli przekonani co do swojej ideologi i racji! Podobało mi się, że autorzy przedstawili również relacje i poglądy najbliższych osób (dzieci, wnuki, współmałżonkowie). W niektórych rodzinach przeszłość zbrodniarzy była tematem tabu albo rodzina czy znajomi w ogóle nie mieli pojęcia o ich działalności w czasach wojny. Książka jest warta przeczytania mimo, że wywołuje ogrom emocji. Jest pięknie wydana i można w niej znaleść pełno zdjęć co pomaga zobrazować sobie to o czym się czyta

"Zbrodnię należy nazwać zbrodnią, a winnych winnymi." Bezpośrednią odpowiedzialność za zbrodnie popełnione za czasów Trzeciej Rzeszy ponosi 200 tysięcy osób. Tylko 7000 spraw zakończyło się wyrokami, a jedynie 182 wyrokiem dożywocia. Czy można powiedzieć, że te zbrodnie zostały ukarane? Dziennikarze z Deutsche Welle, Interii i Wirtualnej Polski we wstrząsającym i bardzo rzetelnym reportażu przedstawiają postaci byłych nazistów, za którymi stoją dziesiątki, setki, czasem tysiące istnień skazanych na zagładę. Nazistów, którzy nigdy nie ponieśli kary za swoje zbrodnie. Którzy mordowali bezpośrednio lub zza biurka, a po wojnie robili karierę. Piętnują ich czyny, ukazują dalsze powojenne losy, często na intratnych stanowiskach. Zmiana tożsamości, mundurów na garnitury, ukrywanie się za granicą, zasłanianie fałszywymi zaświadczeniami o stanie zdrowia to nagminne praktyki. Ale to brak systemowej determinacji, zaniedbania, a najczęściej po prostu polityka i ukryte interesy sprawiają, że nie rozprawiono się z nazistowską przeszłością. Ukazują ludzi o dwóch twarzach, w których poraża kontrast pomiędzy „tatusiem-żołnierzem, a „tatusiem-człowiekiem”. Zazwyczaj uczestnictwo w zbrodniach kochających, troskliwych, zabawnych ojców jak przedstawiają ich rodziny było po wojnie tematem tabu, niewygodnym faktem zamiatanym pod dywan. Często dopiero kolejne pokolenie miało odwagę zmierzyć się z rodzinną tajemnicą odkrywając straszliwą prawdę o swoim przodku i żyć z piętnem potomka nazisty. Reporterzy przywołują również postaci, które z determinacją i narażeniem życia tropiły nazistów jak Reinhard Strecker, czy Krzysztof Kąkolewski ze zbiorem wywiadów z byłymi nazistami zajmującymi po wojnie wysokie funkcje społeczne „Co u pana słychać?”. Z ich działań i słów wybrzmiewa sprzeciw i poczucie niesprawiedliwości, że osoby odpowiedzialne za zbrodnie nigdy nie poniosły kary. To kilkadziesiąt historii wspartych dokumentami, zdjęciami, zeznaniami świadków, które są wstrząsającym obrazem ludzkiej podłości usprawiedliwianej wojną i rozkazami, w których nie znajdziemy skruchy i słowa „przepraszam”. To fakty niepozostawiające wątpliwości co do winy oprawców, a losy ich ofiar rozdzierają serce i ranią do głębi. Czy "drugą niemiecką winą" było fiasko pociągnięcia nazistowskich sprawców do odpowiedzialności karnej? Fakty mówią za siebie. To reportaż, który przez wzgląd na naszą historię każdy powinien przeczytać. Jego wartość jest nie do przecenienia, a wielu z nas znajdzie w niej również tragiczne historie, które zna z najbliższej okolicy lub z opowieści przodków. Dla mnie były to mord w Palmirach i losy uratowanego przez „Anioła z Dachau” księdza Kazimierza Majdańskiego, który po wojnie stworzył w Łomiankach Instytut Studiów nad Rodziną i przez całe życie był orędownikiem pojednania.

"Zbrodnia bez kary" to poruszający zbiór reportaży stworzony przez dziennikarzy Deutsche Welle, Wirtualną Polskę i Interię dla nas ludzi , abyśmy dowiedzieli się o tym, że wielu zbrodniarzy wojennych nie zostało ukaranych, o zbrodniarzach wojennych, którzy dokonali okrucieństw na tysiącach ludzi, a pomimo to nigdy nie zostali ukarani za swoje czyny. Autorzy przedstawiają historie ludzi, którzy stanowili część niemieckiego aparatu okupacyjnego podczas II wojny światowej i dopuścili się ludobójstwa, antysemityzmu oraz innych zbrodni przeciwko ludzkości. Czytelnik jest świadkiem opowieści o ludziach, którzy zostali wyprani z człowieczeństwa, a ich czyny były nie do zaakceptowania. Autorzy obnażają okrutną prawdę, o tych, z których ręki zginęło tysiące ludzi i nie ponieśli zasłużonej kary. Bardzo ważnym punktem "Zbrodni bez kary" są rozmowy z potomkami nazistów i ofiary - dobitnie podkreślają skalę okrucieństwa, jakiego dopuścili się naziści. Jak to możliwe, że wielu z nich mając krew na rękach, było jednocześnie oddanymi mężami i ojcami? Czy dzieci powinny odpowiadać za zbrodnie rodziców? Dlaczego po wojnie udało im się żyć spokojnie, gdy tak wielu za ich rządów straciło życie? To naprawdę solidny, dobrze przeprowadzony research. Łatwo było dostrzec mi ogrom włożonej pracy przez autorów w rozliczeniu nazistowskich okupantów, choć niestety tylko na łamach "Zbrodni bez kary". Działając w parach, zarówno w Polsce, jak i za granicą, stworzyli dzieło, które zasłużyło na miano rzetelnego, obdzierającego z resztek złudzeń, w Mengele, Grubbe, Koppe i wielu, wielu innych, tliła się jeszcze jakaś iskierka człowieczeństwa i zwykłych ludzkich odruchów. Autorzy skupili się nie tylko na słynnych zbrodniarzach, ale oddali też miejsce mniej znanym niemieckich mordercom. Przyznaję, że o niektórych nigdy nawet nie słyszałam. Książka ta ukazuje, że nie tylko wojna, ale także okupacja niemiecka była czasem ogromnego cierpienia i ludobójstwa. Autorzy przypominają o trudnej historii Polski i innych krajów Europy, które były ofiarą niemieckiego nazizmu. "Zbrodnia bez kary" to przede wszystkim przypomnienie o ludzkiej tragedii, która zdarzyła się w Europie i która nie może zostać zapomniana. Ten reportaż stanowi przypomnienie o tym, jak ważne jest dążenie do sprawiedliwości i przeciwstawienie się okrucieństwu w każdej postaci. Polecam ją wszystkim, którzy interesują się historią i chcą lepiej zrozumieć tragedię, która wydarzyła się na naszych oczach.

Jeśli chcecie przeczytać naprawdę dobry, ciekawie napisany i rzetelny reportaż na temat zbrodniarzy hitlerowskich, Zbrodnia bez kary jest IDEALNA. Wspólne wysiłki Deutsche Welle,WP oraz Interii ujawniły jakie kariery po zakończeniu wojny robili kaci... Nie jest to lektura łatwa i lekka, ale bardzo ważna. Bardzo przeżywałam każdy rozdział, musiałam go potem przetrawiac,ale i tak wracałam do czytania,bo my nie możemy ani milczeć, ani zapomnieć o tym co było kiedyś. Peter Grubbe, Wilhelm Koppe, Kurt Blome czy znany wszystkim Josef Mengele to tylko kilka z nazwisk, z osób które po zakończeniu wojny żyły sobie spokojnie, często dostatnio. Przerażające prawda? Mimo, że czasy od po wojnie były ciężkie, ludzie mieli masę innych rzeczy do zrobienia, to i tak ciężko zrozumieć opieszałość i niechęć do karania winnych. Z drugiej strony mamy też pokazany przykład pozytywny, choć nie mniej wzruszający. Julien Bryan to amerykański fotograf, który postanowił dokumentować atak Niemiec na Polskę od pierwszych dni. Mimo zagrożeń,mimo bombardowań znalazł się ktoś, kto odważył się pokazać okrucieństwo całemu światu. Jego bohaterka postawa początkowo spotkała się z ogromnym zdziwieniem "Nie wiem,za jaką sprawę on się tak męczył. Po co tu to było? Przecież tak samo nie miał co jeść, jak i my,jak i wszyscy ludzie. (...) Chciał tę prawdę,to zło pokazać ludziom". Książka ta zostanie we mnie na długo i będzie na honorowym miejscu w domowej biblioteczce. Nie tylko przejmująca i rzetelna treść,ale również samo wydanie spowodowało mój zachwyt. Mamy tu zdjęcia z różnych czasów,kopie pism a każdy rozdział rozpoczyna ciekawostką na dany temat i cytatem. Powiedzieć, że polecam,to powiedzieć nic. MUSICIE ją przeczytać, nie możemy zapominać ani tym bardziej powtarzać takich tragedii.

Z reportażami u mnie to jest tak, że stosuje zasadę im rzadziej tym lepiej. To specyficzna forma odbioru i nie chciałabym czuć się przytłoczona. Jednak są takie tematy, które zawsze będą mnie przyciągać. Tematy, które nigdy nie będą dla mnie dość wyczerpane. Takie, które są w pewnie sposób dla mnie osobiste. I to jeden z takich tematów. Zbrodnia bez kary. Ci, którzy żyli w dostatku, bez skrupułów, bez wyrzutów sumienia, jako anonimowe osoby, pomimo tego czego się dopuścili w czasie wojny. Zawsze trudno mi się czyta takie książki. To niesamowity „kawał dobrej roboty”. Dobra, żmudna dziennikarska praca. Ta pozycja to skutek śledztwa polskich i niemieckich dziennikarzy, którzy śledzili powojenne kariery zbrodniarzy hitlerowskich. Są tutaj wypisani z imienia i nazwiska, jest trochę o tym gdzie się urodzili, jacy byli, co z ich rodzinami, co robili w czasie wojny i wreszcie jak żyli po niej. A wszystko po to, aby nie zapomnieć o ich okropnych czynach i ocalić od zapomnienia tych, którym zawinili. Zdjęcia, biografie, słowa które wypowiadali, świadectwa ich rodzin oraz dokładny opis tego jak zabijali. To przerażająca pozycja. Przerażająca i jakże potrzebna!