Po co odpowiednio nakrywać stół?

Przytoczę nieco wstydliwą rodzinną anegdotkę. Zostaliśmy zaproszeni z dziećmi na rodzinny obiad. Nasze latorośle były w uroczym wieku szczerości absolutnej, a każdą próbę złagodzenia ich komentarzy kwitowały stwierdzeniem „Mamo, ale nie można kłamać…”.

Zestaw obiadowy ALTOM MariaPaula, 41 elementów - Altom
Zestaw obiadowy ALTOM MariaPaula, 41 elementów 


Usiedliśmy przy stole, na którym stały kwiaty i pięknie złożone serwetki. Wszystko wyglądało naprawdę elegancko i uroczo. Przed nami stały talerze, a obok nich leżały sztućce. Wszystkie sztućce były ułożone po prawej stronie talerza w zupełnie przypadkowej kolejności - u każdego gościa w nieco innej konfiguracji. Wtedy nasze dzieci, zupełnie nie zważając na decorum, zakrzyknęły „Ktoś pozamieniał sztućce!” i spontanicznie zaczęły je układać od nowa przy wszystkich dwunastu talerzach. Zupełnie nie przemawiało do nich moje szeptanie „Błagam, ciocia się starała, zignorujcie to, sprawimy jej przykrość…”. Po całej akcji usiadły bardzo szczęśliwe i postanowiły narysować jak trzeba układać sztućce, żeby ciocia pamiętała. Ich rysunek do dzisiaj wisi na jej lodówce i setnie bawi wszystkich gości.
 

Komplet sztućców AMBITION Wave, srebrny 24 elementy

 

Jak kłaść sztućce na co dzień?

Na co dzień bardzo często układamy talerze i sztućce odruchowo. Płytki talerz stawiamy około 2 cm od krawędzi stołu, na nim - talerz głęboki lub miskę, po lewej stronie talerza widelec, po prawej nóż ostrzem zwrócony w stronę talerza i łyżkę do zupy.
Nad talerzem po prawej stronie stawiamy szklankę i stół uznajemy za zastawiony.

Talerzyk na śniadanie ma średnicę około 21-23 cm, talerz obiadowy 27-30 cm.

Nie spotkałam się z nikim, kto by na co dzień ustawiał talerzyk i nóż do masła. Jeśli jednak macie ochotę postawić go na stole to powinien znajdować się nad talerzem po lewej stronie. Nożyk kładziemy na talerzyku ostrzem zwróconym w stronę talerza. Warto o tym pamiętać idąc do restauracji - można odruchowo sięgnąć po talerzyk po naszej prawej stronie i tym samym skorzystać z zastawy sąsiada. Serwetkę kładziemy na talerzyku lub po lewej stronie talerza, tuż za widelcem.

 

Zestaw sztućców ALTOMDESIGN Future, 69 elementy, stal nierdzewna

 

Jak nakryć stół do obiadu?

Stół do eleganckiego obiadu ustawiamy nieco bardziej formalnie. Potrzebujemy też do tego większej ilości sztućców - większych do dania głównego i mniejszych do przekąsek i sałatek.

Przy zastawianiu stołu warto pamiętać o dwóch zasadach. Chleb i talerz do masła stawiamy po lewej stronie, szkło po prawej stronie (zgodnie z alfabetem - najpierw „c” jak chleb, a potem „s” jak szkło).

Drugą zasadą jest kolejność układania sztućców.

Sztućce kładziemy w takiej kolejności, w jakiej będą używane. Zawsze sięgamy zatem po sztućce będące jak najbardziej na zewnątrz - i w domu i w restauracji.

Podobnie jak w wersji śniadaniowej, na środku stawiamy płytki talerz - tym razem większy. Będzie on bazą dla kolejnych talerzy.

Zestaw obiadowy LUMINARC Latone, 18 elementów - Luminarc
Zestaw obiadowy LUMINARC Latone, 18 elementów 


Po lewej stronie talerza kładziemy widelce. Najbliżej talerza kładziemy widelec do dania głównego - jest dłuższy i większy od pozostałych. Po jego lewej stronie kładziemy widelec do przekąsek - sałatek, wędlin. Jeśli na przekąskę podajemy ślimaki, ryby lub ostrygi to musimy położyć na tym miejscu odpowiednie sztućce.

Po prawej stronie talerza układamy noże. Najbliżej talerza kładziemy duży nóż do dania głównego zwracając ostrze w kierunku talerza. Jeśli daniem głównym będzie stek możemy zastąpić ten nóż ostrym nożem do steków. Tuż obok, po prawej od noża do dania głównego, kładziemy mniejszy nóż do przekąsek. Po prawej kładziemy łyżkę do zupy.

Nad talerzem kładziemy łyżeczkę i widelczyk do deseru. Widelczyk kładziemy tuż nad talerzem ząbkami w stronę noży. Łyżeczkę kładziemy nad widelczykiem, równolegle do niego. Trzonek łyżeczki zwrócony musi być w kierunku widelców. Mówiąc prościej, łyżeczka i widelczyk muszą być zwrócone w przeciwne strony, a ząbki widelczyka nie mogą dotykać ząbków dużych widelców.

Serwetkę kładziemy na talerzu - najlepiej jeśli będzie to płócienna serwetka wsunięta w pierścień do serwetek.
 


Zestaw sztućców GERLACH Tunea, srebrny, 24 elementy 

 

Jak ustawić szkło na stole?

Szkło ustawiamy nad talerzem po prawej stronie. Możemy je ustawić w linii prostej lub tworząc trójkąt. Wszystko zależy od ilości miejsca na stole i tego, jakie napoje będziemy serwować.
Po skrajnie prawej stronie stawiamy mały kieliszek do nalewki lub wódki, tuż obok po jego lewej stronie kieliszek do białego wina, po jego lewej stronie kieliszek do czerwonego wina, kieliszek do szampana i szklankę na wodę.

Zestaw kieliszków do wina SECRET DE GOURMET, bezbarwny, 3x270 ml - Secret de Gourmet

Zestaw kieliszków do wina SECRET DE GOURMET, bezbarwny, 3x270 ml 

 

Jak nakryć stół w praktyce?

Nakrycie stołu zależy od tego, co będziemy podawać i jakimi sztućcami dysponujemy. Jeśli na obiad serwujemy czerwone mięso i czerwone wino, to nie musimy stawiać na stole kieliszków do białego wina, którego nie będziemy pić.
Jeśli bardzo elegancki obiad wyprawiamy od wielkiego dzwonu - skorzystajmy z wypożyczalni gastronomicznych, gdzie możemy wypożyczyć sztućce, talerze, kieliszki. Nie ma potrzeby kupowania zastawy, z której nie będziemy korzystać wystarczająco często.

 

Sztućce kuchenne, złote, 16 elementów - EH Excellent Houseware

Sztućce kuchenne, złote, 16 elementów 
 

W teorii układania sztućców jest element, który nie pasuje do rytmu posiłków podczas polskich obiadów. Stołowy savoir vivre zrodził się na kanwie kultury francuskiej, w której rytm posiłków zdecydowanie różni się od naszego. Zamiast więc kopiować bezmyślnie inne wzorce spróbujmy je dopasować do naszych tradycji.

Zwykle w naszych domach najpierw stawia się na stół przekąski - wędliny, sałatki, śledzie, szynkę w rulonikach, jajka faszerowane. Dopiero potem serwuje się zupę i danie główne.
Myślę, że możemy nieco dopasować ułożenie sztućców do rytmu naszych posiłków jednocześnie nieco naginając zasady. Ułóżmy więc po prawej stronie dwa noże i pomińmy łyżkę. Tę podajmy po zabraniu talerzyków na przekąski, tuż przed podaniem zupy. Jeśli nie chcemy zawracać sobie głowy dokładaniem sztućców, połóżmy łyżkę między nożami - może złamiemy jakąś zasadę, ale z pewnością ułatwimy życie naszym gościom.

W Polsce po daniu głównym podajemy deser. Podajmy więc deser i odpowiednie talerzyki do ciasta. Podajmy kawę i herbatę pamiętając, że na tym nasze biesiadowanie się nie kończy. W naszej kulturze po deserze pozwalamy sobie na długie siedzenie za stołem zastawionym przekąskami i „wodą życia”.  Postawmy więc na stół talerze i sztućce do przekąsek, kieliszki do wódki, zakąszajmy i zagryzajmy, rozmawiajmy i biesiadujmy. Biesiadowanie to piękna polska tradycja - nie rezygnujmy z niej!

 

Autor grafiki: Natalia Narzelska

Grafika, którą widzicie, jest instrukcją nakrywania stołu. Możecie ją pobrać kilkając prawym przyciskiem myszy (zobacz tutaj) i traktować jako wskazówkę pamiętając, by elementy zastawy dopasować do konkretnej okazji i konkretnego obiadu. Wspaniałego biesiadowania!

 

Zestaw porcelany ALTOM Fashion, porcelana, 18 elementów